Ακολουθούμε ανάποδα τον ρου του Σπερχειού και ανηφορίζουμε τις στράτες των βουνών μέσα σε πανδαισία φθινοπωρινών χρωμάτων, ανακαλύπτοντας τη γοητεία των ορεινών ρουμελιώτικων χωριών.
Σε όλους τους πολιτισμούς του κόσμου, τα ποτάμια ασκούσαν ανέκαθεν μια ιδιαίτερη γοητεία στους ανθρώπους. Το όνομά τους έχει συνδεθεί με θρύλους, δεισιδαιμονίες και τοπικές παραδόσεις… Για τους αρχαίους Ελληνες τα ποτάμια ήταν θεότητες που λατρεύονταν με ιδιαίτερο σεβασμό. Οι λατρευτικές εκδηλώσεις είχαν ως σκοπό αφενός να αποδώσουν τιμές στο αγαθό του νερού που παρεχόταν πλουσιοπάροχα από τη φύση, ταυτόχρονα όμως να κατευνάσουν την ποτάμια θεότητα ώστε να προφυλαχθεί το βιος των κατοίκων, αλλά και η ζωή τους από πιθανές μελλοντικές συμφορές.
Οπως και τώρα, έτσι και τότε, δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο μιας ξαφνικής πλημμύρας που μπορούσε να γίνει ανεξέλεγκτη και να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές όταν το ποτάμι φούσκωνε από μια δυνατή νεροποντή. Ετσι, από τη χαραυγή ακόμη της Ιστορίας, γύρω από την κοίτη των ποταμών της αρχαίας Ελλάδας συνήθως άκμαζαν σπουδαίοι πολιτισμοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ποταμός Σπερχειός και η εύφορη κοιλάδα του, ένα από τα πρώτα μέρη όπου ήδη από την πέμπτη χιλιετία προ Χριστού ο άνθρωπος δημιούργησε μόνιμες εστίες κατοίκησης στον ελλαδικό χώρο. Στην πλούσια παρόχθια γη του δημιουργήθηκε, με την έλευση των Αχαιών, η πόλη Φθία που πήρε μέρος στον Τρωικό Πόλεμο. Επίσης, σε μικρή απόσταση από τις εκβολές του ποταμού, πιθανόν τον 5ο π.Χ. αιώνα, να κτίστηκε από τους Μαλιείς η πόλη της Λαμίας που οφείλει το όνομά της στον Λάμο, τον γιο του Ηρακλή.
Λουτρά Υπάτης και «Μακρά Κώμη»
Η γέννηση του Σπερχειού ξεκινά από τα ευρυτανικά και φθιωτικά βουνά και η πορεία του ολοκληρώνεται στον Μαλιακό κόλπο, ύστερα από περιπλάνηση 82 χλμ., δημιουργώντας με τις προσχώσεις του ολόκληρη την πεδιάδα της Λαμίας. Ανηφορίζοντας για Ευρυτανία ή για τα ορεινά χωριά της Φθιώτιδας, ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής πραγματοποιείται δίπλα στην κοίτη του ποταμού, όπου υπάρχουν δυνατότητες για σύντομες παρακάμψεις που θα σας δώσουν την ευκαιρία να έρθετε κοντά σε ένα από τα ομορφότερα παρόχθια πλατανοδάση της Ελλάδας.
Με τις άφθονες βροχές του Οκτώβρη το ποτάμι κατεβάζει πάλι αρκετό νερό και μετά την ξηρασία του καλοκαιριού χαίρεσαι να το βλέπεις να κυλά ξανά ζωντανό μέσα στην πλατιά, βοτσαλωτή του κοίτη. Αν έχετε χρόνο, αξίζει να επισκεφτείτε με σύντομες παρακάμψεις τα πασίγνωστα Λουτρά Υπάτης, αλλά και το χωριό Υπάτη με τις βυζαντινές εκκλησίες και την υπέροχη θέα στην πεδιάδα του ποταμού. Σαν περάσετε τη γέφυρα και προσεγγίσετε το χωριό Σπερχειάδα, μέσω του χωριού Ανω Καλλιθέα, μπορείτε να πραγματοποιήσετε ήπιες πεζοπορικές ή ποδηλατικές διαδρομές στο βουνό Γουλινάς (κορφή 1.459 μ.), απ’ όπου θα ατενίσετε το τοπίο της κοιλάδας του Σπερχειού, τα βουνά Οθρυς, Βελούχι και σχεδόν όλη την κορμοστασιά της Οίτης.
Επιστρέφουμε στον εθνικό δρόμο Λαμίας-Καρπενησίου και, αφού διανύσουμε 30 χλμ. από τη φθιωτική πρωτεύουσα, συναντάμε τη Μακρακώμη, πρωτεύουσα του ομώνυμου καλλικρατικού δήμου που βρίσκεται κτισμένη στην άκρη της κοιλάδας του Σπερχειού. Η πόλη οφείλει το όνομά της στη «Mακρά Kώμη», την αρχαία πόλη των Aινιάνων οι οποίοι κατοικούσαν στην περιοχή. Μάλιστα, υπολείμματα της αρχαίας ακρόπολης διακρίνονται ακόμη και σήμερα στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία. Στο κοντινό χωριό Καστρί θα δείτε το κάστρο που δεσπόζει εντός του οικισμού, ενώ αξιόλογο είναι το μικρό τοξωτό γεφύρι στο χωριό Ασβέστης.
Νερό και μπαρούτι
Λίγο ψηλότερα από τη Μακρακώμη ο δρόμος αρχίζει να δείχνει τις ορεινές διαθέσεις του και το βασίλειο των βουνών μάς υποδέχεται. Η κοίτη του Σπερχειού στενεύει, τα νερά γίνονται πιο γρήγορα και θορυβώδη. Οι δυο υδάτινοι βραχίονες που σχηματίζουν το ποτάμι συναντιούνται κοντά στο χωριό Αγιος Γεώργιος. Ο ένας έρχεται από τα νοτιοδυτικά και πηγάζει από τα Κοκκάλια της Ευρυτανίας. Ενα δεύτερο ποτάμι, που σχηματίζεται από τα ρυάκια του Βελουχίου και τα νερά που κατεβάζουν τα βουνά της Φουρνάς, αποτελεί τον δεύτερο παραπόταμο του Σπερχειού που κατηφορίζει όλο ορμή από τον Βορρά.
Εδώ, στα όρια των νομών Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, στα ανατολικά πρανή του βουνού Τυμφρηστός (Βελούχι), κουρνιάζουν σε ύψος 800-1.000 μ. μερικά από τα ομορφότερα χωριά της Φθιώτιδας που προσεγγίζονται με ασφάλτινους δρόμους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουμε τους οικισμούς Μεγάλη Κάψη, Μερκάδα, Μαυρίλο, Νεοχώρι. Πραγματοποιώντας έναν ευχάριστο οδικό κύκλο μπορείτε εύκολα να τα επισκεφτείτε όλα. Στη Μερκάδα (16 χλμ. από τη διασταύρωση του Αγίου Γεωργίου) θα δείτε τον ναό των Αγίων Αποστόλων (κτίσμα του 1825) και από την τοποθεσία Μεγάλος Βράχος θα απολαύσετε τη θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού. Εξι χιλιόμετρα δυτικά από τη Μερκάδα, σε υψόμετρο 920 μ., θα συναντήσετε το χωριό Μαυρίλο Φθιώτιδας, όπου αναβλύζουν μερικές από τις σημαντικότερες πηγές του Σπερχειού.
Πιθανόν αυτή να είναι η τοποθεσία που αναφέρει ο Ομηρος στην Ιλιάδα (Ιλιάδα, Ψ 144-147) βάζοντας τον Αχιλλέα να θρηνεί τον θάνατο του Πάτροκλου («Σπερχειέ, άδικα σου έταξε ο πατέρας μου πως, όταν εγώ γυρίσω, εκεί στην πατρική μου γη, για χάρη σου, θα έκοβα τα μαλλιά μου και θα σου πρόσφερα ιερή, πλούσια θυσία και πως εκεί θα έσφαζα πενήντα βαρβάτα κριάρια στις πηγές σου, όπου έχει τέμενος και ευώδη βωμό…»). Στη θέση όπου τρέχει η πηγή Γκούρα εικάζεται ότι βρισκόταν βωμός αφιερωμένος στον θεό Σπερχειό. Στην πλατεία Αινιάνων ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Δημητρίου που κτίστηκε τον 17ο αιώνα με χρήματα των προεστών Χατζαίων.
Χωριό-τροφοδότης της Επανάστασης
Στο κέντρο της ευρύχωρης πλατείας δεσπόζει ο πλάτανος που ξεπερνά σε ηλικία τα 300 χρόνια, ενώ στο δημοτικό σχολείο υπάρχει μια μικρή έκθεση παλιών φωτογραφιών που απεικονίζουν τη ζωή τού χθες στο Μαυρίλο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενότητα με τους μπαρουτόμυλους, για τους οποίους το χωριό ήταν ξακουστό σε όλη τη Ρούμελη και τους οποίους διαχειριζόταν η αρχοντο-οικογένεια των Χατζαίων. «Τότες, εκείνες τις εποχές ακούγονταν σε όλο το χωριό το χτύπημα από τα κοπάνια που έσπαζαν το ξυλοκάρβουνο. Εβλεπες τους εργάτες με κατάμαυρα τα μπράτσα να ζαλικώνονται τους γκαζοντενεκέδες και να τους φορτώνουν στα μουλάρια που περίμεναν στη σειρά έξω από τους μπαρουτόμυλους. Ο πάππους μου θυμόταν -εγώ δεν τα πρόλαβα- ένα ολάκερο μελίσσι ανθρώπων να έρχονται εδώ για να αγοράσουν το φημισμένο μπαρούτι του Μαυρίλου. Χωρίς τα νερά του Σπερχειού και το Μαυρίλο δεν θα υπήρχε Επανάσταση, ούτε Καραϊσκάκης, Γκούρας και Ανδρούτσος…».
Αυτά και άλλα πολλά μάς διηγήθηκε ο συμπαθέστατος γέροντας που έπινε ανέμελα το τσιπουράκι του στον καφενέ του χωριού. Πράγματι, διαβάζοντας λίγο την Ιστορία του οικισμού, διαπιστώνεις ότι από τις αρχές του 17ου αιώνα μέχρι το ξεκίνημα της Επανάστασης του 1821, στο Μαυρίλο λειτουργούσαν δεκαπέντε μπαρουτόμυλοι που χρησιμοποιούσαν τα νερά των πηγών του Σπερχειού. Μάλιστα εικάζεται πως η ονομασία του χωριού προέρχεται από τη «μαύρη ύλη», δηλαδή το μπαρούτι που κατασκευαζόταν εδώ. Κατά τη διάρκεια του μεγάλου ξεσηκωμού, το Μαυρίλο ήταν αυτό που τροφοδοτούσε τα καριοφίλια της Επανάστασης στη Ρούμελη, όπως έκανε η Δημητσάνα στον Μοριά.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα επιστολής του Αθανάσιου Διάκου προς τους άρχοντες της Λιβαδειάς: «Απέκρουσα Ομέρ Βρυώνην εις Πατρατζίκι (Υπάτη), ήδη μεταβαίνω εις Λαμίαν. Αποστείλατε δυναμένους κρατήσουν όπλα και βόλια άφθονα. Μαύρην ύλην επρομηθεύθην εκ Μαυρίλου…». Σήμερα, λίγο χαμηλότερα από την πλατεία έχει ανεγερθεί πάνω στα απομεινάρια του παλιού μπαρουτόμυλου ένα νέο κτίσμα που αναπαριστά την εξειδικευμένη εργασία που απαιτούνταν για να παραχθεί με την πρόσμειξη διάφορων πρώτων υλών το μπαρούτι. Ο μπαρουτόμυλος είναι επισκέψιμος, αρκεί να ζητήσετε από την ταβέρνα που υπάρχει στην πλατεία να σας ανοίξουν. Επίσης, ζητήστε από τους ντόπιους να σας δείξουν τα δύο πέτρινα γεφύρια που υπάρχουν κοντά στο χωριό και τα οποία για αιώνες διευκόλυναν τους εμπόρους στη μεταφορά του μπαρουτιού.
Το ξεχωριστό χωριό του Τυμφρηστού
Τέσσερα χιλιόμετρα μετά το Μαυρίλο, σε ύψος 1.200 μέτρων, συναντάμε το Νεοχώρι (Γκοστριάδα), όπου παλιότερα λειτουργούσαν εργαστήρια ξυλογλυπτικής και αγιογραφίας. Ακολουθώντας βατό και σύντομο χωματόδρομο θα βγείτε στο νεόκτιστο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, που δεσπόζει σε περίοπτη θέση, με εξαιρετική θέα στο Βελούχι, στα Βαρδούσια και τα Αγραφα. Ομως, μια και η περιήγησή μας μάς έφερε έως εδώ, αξίζει με το παραπάνω να διανύσουμε 20 χιλιόμετρα ακόμη στον ασφάλτινο δρόμο που κινείται στις ανατολικές υπώρειες του επιβλητικού Τυμφρηστού και πατώντας πλέον σε ευρυτανικά χώματα να επισκεφτούμε την όμορφη Φουρνά, το σπουδαιότερο κεφαλοχώρι της Ανατολικής Ευρυτανίας και ένα από τα σημαντικότερα χωριά της ορεινής Ρούμελης.
Αν δεν επίκειται κακοκαιρία, η διαδρομή είναι πέραν κάθε περιγραφής, τόσο λόγω της ανυπέρβλητης ορεινής φύσης της περιοχής όσο και λόγω της μοναδικής θέας που προσφέρει στα βουνά της Ρούμελης και της Θεσσαλίας. Ο οικισμός θα σας ξαφνιάσει με το μέγεθός του, τα ευρύχωρα πέτρινα σπίτια του και τη ζωηρή κίνηση, ακόμη και τις καθημερινές, από ανθρώπους που δουλεύουν στα ξυλουργεία, τα σιδεράδικα και τα μαγαζιά.
Σε αντίθεση με την ερήμωση της ευρύτερης ορεινής ζώνης, είναι άξιο θαυμασμού που αυτοί οι άνθρωποι επιμένουν να μένουν στον τόπο τους κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Το χωριό απέχει 40 χλμ. από το Καρπενήσι και 73 από τη Λαμία και είναι από μόνο του ένα αξιοθέατο. Η Φουρνά ή ο Φουρνάς, κατά άλλους, ακούγεται με αυτό το όνομα από τα βυζαντινά χρόνια. Η ονομασία πιθανόν να οφείλεται στους φούρνους που υπήρχαν εδώ και κάποτε παρείχαν τροφή (ψωμί), αλλά και στέγη, στους οδοιπόρους.
Ομίχλη στο ελατόδασος που αναπτύσσεται στα όρια Ευρυτανίας και Φθιώτιδας. Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης, www.viewsofgreece.gr
Το «Κιοστένι» των Τούρκων
Οι Τούρκοι αναφέρονταν στο χωριό με την ονομασία Κιοστένι, που προέρχεται από το τούρκικο Κιουχιστάν και σημαίνει «πρωτεύουσα», καθώς ήταν έδρα κοτζαμπάση. Κατά τα προεπαναστατικά χρόνια η Φουρνά υπήρξε σημαντικότατο διοικητικό, οικονομικό και πνευματικό κέντρο της Ανατολικής ορεινής Ρούμελης, όπου ζούσαν, σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες του Γάλλου περιηγητή Πουκεβίλ, 400 ελληνικές οικογένειες.
Στα μέσα του 18ου αιώνα ιδρύεται εδώ, στο ιστορικό μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής απ’ τον ιερομόναχο Διονύσιο (μετέπειτα γνωστό με το προσωνύμιο «εκ Φουρνά»), η περίφημη Σχολή των Αγράφων, όπου ανάμεσα στα άλλα διδασκόταν και ζωγραφική. Να σημειώσουμε πως ο Διονύσιος ήταν, επίσης, συγγραφέας του έργου «Ερμηνεία της Ζωγραφικής», το οποίο μεταφράστηκε σε διάφορες γλώσσες και αποτελούσε για καιρό το βασικό εγχειρίδιο για τους -ανά την υφήλιο- Ορθόδοξους αγιογράφους. Ο πιο διάσημος, ίσως, μαθητής της Σχόλης ήταν ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Σήμερα, ανάμεσα στις παραδοσιακές γειτονιές συναντάμε την κεντρική πλατεία όπου δεσπόζει η εντυπωσιακή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με αγιογραφίες του Διονυσίου και την προτομή του οπλαρχηγού Κώστα Λεπενιώτη – δολοφονήθηκε πιθανώς το 1812 από οπλοφόρους του Αλή Πασά ενώ έβγαινε από την εκκλησία.
Λίγο έξω από το χωριό, κρυμμένο μέσα σε μοναδικό ελατόδασος -για το οποίο είναι γνωστή η Φουρνά-, κοντά στον λόφο του Προφήτη Ηλία διακρίνονται υπολείμματα τείχους αρχαίου κάστρου. Από τη Φουρνά ο επισκέπτης μπορεί να κατηφορίσει προς την κοιλάδα του Σπερχειού και τη Λαμία μέσω Παλαιόκαστρου ή να συνεχίσει την περιήγησή του προς τα Αγραφα μέσω Ρεντίνας και Σμοκόβου. Ακόμα υπάρχει μια τρίτη διαδρομή μέσω Κλειτσού που καταλήγει στην περιοχή της λίμνης Πλαστήρα, που όμως τον χειμώνα χρειάζεται προσοχή καθώς γίνεται εξαιρετικά δύσβατη.
Το οικοσύστημα του Μαλιακού κόλπου
Δώρο του ποταμού Σπερχειού λίγο πριν χυθεί στη θάλασσα θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος την παρουσία της γόνιμης πεδιάδας που έχει σχηματιστεί από τις προσχώσεις του. Οι άφθονες φερτές ύλες που μεταφέρουν στη διάρκεια των αιώνων τα νερά του πριν σμίξουν με αυτά του Μαλιακού κόλπου έχουν δημιουργήσει έναν εύφορο κάμπο που καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά και ένα αρκετά εκτεταμένο υγροτοπικό σύστημα γύρω από τις εκβολές του, που καθορίζεται στον Νότο από το ακρωτήρι Χιλιομίλι, κοντά στην κωμόπολη του Μώλου και βόρεια από τις ακτές της Στυλίδας και του Καραβόμυλου.
Οι συνθήκες είναι ιδανικές για πολλά είδη καλλιεργειών, ταυτόχρονα όμως είναι και άριστες για τη δημιουργία του σημαντικού ενδιαιτήματος που εντοπίζεται εδώ από δεκάδες είδη της φτερωτής πανίδας, τα οποία βρίσκουν τροφή στη ρηχή ακτογραμμή του Λιβαριού και στους ορυζώνες των πεδινών του Δέλτα.
Ορνιθοπανίδα και ενδημικά είδη ψαριών
Μεγάλος ο κατάλογος των ειδών της ορνιθοπανίδας που φωλιάζει και αναπαράγεται στο σημείο αυτό. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ερωδιούς, πάπιες, αβοκέτες, νεροχελίδονα, καλαμοκανάδες, πελαργούς, από τα οποία καταγράφονται σημαντικοί πληθυσμοί. Μάλιστα, σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, κάθε χειμώνα η περιοχή φιλοξενεί πάνω από 20.000 υδρόβια πουλιά!
Εξαιρετικό ενδιαφέρον για τους βιολόγους παρουσιάζει η ιχθυοπανίδα, ενώ σημαντικά θεωρούνται τα ενδημικά είδη ψαριών ελληνοπυγόστεος (Pungitius hellenicus), βιργιάνα (Barbus cyclolepis sperchiensis) και ένα σπάνιο για την Ευρώπη αφρικανικό είδος ψαριού που είναι γνωστό σαν «αραπάκι».
Παρά την οικολογική του σπουδαιότητα, πάντως, ο υγροβιότοπος του Μαλιακού κόλπου αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα από τις υπερβολικές ανθρώπινες δραστηριότητες, προβλήματα που ολοένα και περισσότερο υποβαθμίζουν τις φυσικές λειτουργίες του με κίνδυνο να οδηγηθεί ανεπιστρεπτί στη συρρίκνωση ή και την εξαφάνιση. Οι κυριότερες απειλές είναι οι ανεξέλεγκτες γεωργικές εργασίες, η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων, οι αποξηράνσεις, αλλά και οι αποστραγγίσεις ελών, ενώ τμήμα του παραποτάμιου δάσους που βρισκόταν μέσα στη Ζώνη Προστασίας αποψιλώθηκε -μάλιστα με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης- με σκοπό τον έλεγχο των πλημμυρών.
Πολύτιμοι οικότοποι, όπως είναι το Δέλτα του Σπερχειού και ο Μαλιακός κόλπος, θα πρέπει να προστατευτούν πάση θυσία, καθώς αποτελούν κληρονομιά της φύσης που θα πρέπει να μεταβιβάσουμε ακέραιη στις ερχόμενες γενιές. Δεν αρκεί μονάχα η πολιτεία να θεσπίζει νόμους για την προστασία παρόμοιων περιοχών. Θα πρέπει, παράλληλα, να διαθέτει πόρους για την πλήρη και σωστή εφαρμογή τους.
Οι αναφερόμενοι ξενώνες (ή ξενοδοχεία) βρίσκονται στην προτεινόμενη διαδρομή κατά μήκος της κοίτης του Σπερχειού και στα ορεινά χωριά.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Υπάτη: «Αρχοντικό του Ζιάκα» (22310 98080, www.ziakas-hotel.gr) με πανοραμική θέα στην κοιλάδα του Σπερχειού.
Σπερχειάδα: «Γόργιανη» (22360 44800, www.gorgiani xenonas.gr). Ζεστός οικογενειακός ξενώνας μέσα στην πόλη της Σπερχειάδας.
Μακρακώμη: «Λείριο» (22360 24144, www.lirio.gr). Σύγχρονος ποιοτικός ξενώνας στην είσοδο της πόλης, κοντά στην κοίτη του Σπερχειού.
Μεσαία Κάψη: Αγροτουριστικό κατάλυμα «Λιόγερμα» (22360 91221, www.toliogerma.gr).
Μεγάλη Κάψη: Δασικό Χωριό «Λιβαδάκι» (22360 91040, www.livadaki.gr). Σε πανέμορφη ορεινή τοποθεσία υπάρχουν 20 αυτόνομα ξύλινα σπιτάκια που προσφέρουν όλες τις ανέσεις.
Φουρνά: Ξενώνας «Αγρια Ομορφιά» (22370 51600). Μέσα στο ελατόδασος, λίγο ψηλότερα από το χωριό.
ΦΑΓΗΤΟ
Υπάτη: Λίγο πριν φτάσετε στο χωριό θα δείτε την ταβέρνα «Το χάνι του Ζιάκα» με αυθεντική ορεινή κουζίνα και θέα που μαγεύει.
Μακρακώμη: Γύρω από την πλατεία υπάρχουν οι κλασικές ρουμελιώτικες ψησταριές-ταβέρνες «Πιθάρι» και «Κολο-τούμπας».
Αγιος Γεώργιος: «Χάνι Πλατάνια», ιστορικό φαγάδικο από το 1951, σερβίρει καλοψημένα κρεατάκια, φασολάδα και χειροποίητο λουκάνικο.
Μαυρίλο: Ταβέρνα «Μπαρου-τόμυλος» με χωριάτικη κουζίνα. Δοκιμάστε προβατίνα γιουβέτσι και γίδα βραστή από τα χέρια της Θάλειας. Στην ίδια πλατεία θα βρείτε το παραδοσιακό καφενείο-παντοπωλείο «Το Βελούχι» για μεζεδάκια.
Μερκάδα: Το σαλέ «Λελούδα» βρίσκεται σε ύψος 1.000 μέτρων ανάμεσα στα χωριά Μεγάλη Κάψη και Μερκάδα, σε εξαίσιο σημείο με θέα στο δάσος, στο Βελούχι και στην πεδιάδα του Σπερχειού έως και τον Μαλιακό κόλπο.
Μεγάλη Κάψη: Ποικιλία φαγητών, της ώρας αλλά και πεντανόστιμη κρεατόσουπα θα δοκιμάσετε στο εστιατόριο του Δασικού Χωριού «Λιβαδάκι».
Φουρνά: Στον ξενώνα «Αγρια Ομορφιά» υπάρχει καφέ και εστιατόριο και στην πλατεία του χωριού λειτουργούν ψησταριές.
Κείμενο, φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης / www.viewsofgreece.gr